Quảng Trị: Hàng trăm ha rừng bị bỏ hoang, lãng phí tiền tỷ mỗi năm trong khi dân thiếu đất

Chiếm đất trồng cây 

Ngày 23/11, ông Thân Trọng Dũng – Chủ tịch UBND xã Vĩnh Sơn cho hay, sau gần 1 tháng, Công an huyện Vĩnh Linh vẫn đang làm rõ vụ việc một số người dân tự ý lấn, chiếm, phát thực bì và trồng cây tràm nằm trong diện tích 156ha đất do Công ty TNHH MTV Lâm nghiệp Bến Hải (viết là Cty Bến Hải) đã bàn giao sơ bộ cho xã Vĩnh Sơn theo Nghị quyết 29/NQ-HĐND ngày 14/12/2017 của HĐND tỉnh Quảng Trị.

Ông Dũng cho biết, thực hiện Nghị quyết 29, đầu năm 2019, Công ty Bến Hải đã thống nhất bàn giao 190ha đất cho xã Vĩnh Sơn. Nhưng đến cuối năm 2019, công ty chỉ mới bàn giao 156ha đất sạch cho xã có trách nhiệm phối hợp quản lý.

Đến nay, UBND tỉnh Quảng Trị vẫn chưa có quyết định chính thức để thu hồi đất của Công ty Bến Hải giao cho UBND xã Vĩnh Sơn. Vì vậy, xã Vĩnh Sơn chưa thể chia 156ha đất nêu trên cho nhân dân sản xuất.

Ngày 11/6/2021, UBND tỉnh Quảng Trị chấp thuận chủ trương, chấp thuận nhà đầu tư cho Công ty cổ phần tư vấn và xây dựng SGR (gọi là Cty SGR) xây dựng trang trại chăn nuôi heo công nghệ cao trên diện tích 45ha (nằm trong 156ha Cty Bến Hải bàn giao sơ bộ cho xã Vĩnh Sơn) gây bức xúc trong nhân dân.

Ngày 23 và 24/10 vừa qua, một số người dân trên địa bàn đã tự ý lấn, chiếm, phát quang, trồng cây trong khu vực 45ha nói trên.

Cơ quan chức năng xác định, ông Hồ Hữu Phi (SN 1971, trú thôn Huỳnh Thượng, xã Vĩnh Sơn) đã chủ trì thuê người dân lấn, chiếm, trồng tràm. Dù chính quyền xã Vĩnh Sơn đã nỗ lực vận động, tuyên truyền người dân ra về nhưng không có kết quả.

Dẫn PV Dân Việt thực địa vùng đất do mình cùng nhiều người khác lấn chiếm để trồng cây tràm, ông Phi cho biết, 45ha UBND tỉnh cấp chủ trương cho Cty SGR làm trang trại heo nằm trong 156ha đã giao cho UBND xã quản lý, dùng để chia cho nhân dân sản xuất. Thế nhưng, đã nhiều năm trôi qua, trong khi nhân dân chưa nhận được tấc đất nào thì tỉnh lại cấp 45ha đất cho Cty SGR, dẫn đến bức xúc.

"Chúng tôi thấy đất trống, bỏ hoang nhiều năm nay nên trồng cây vào đó, khoảng 5.000 – 6.000 cây. Chúng tôi đề nghị chính quyền giao đất cho dân sản xuất" – anh Phi cho biết.

Theo UBND xã Vĩnh Sơn, 45ha đất nêu trên vẫn thuộc đất của Cty Bến Hải, do UBND tỉnh quản lý. Vì vậy, UBND tỉnh có quyền giao cho Cty SGR hay bất cứ công ty, đơn vị nào đáp ứng đủ điều kiện.

Tuy nhiên, để tránh tình trạng khiếu kiện, khiếu nại, gây bức xúc trong nhân dân, UBND xã Vĩnh Sơn đề nghị UBND tỉnh xem xét lấy ý kiến nhân dân trong việc chấp thuận chủ trương cho phép Cty SGR thuê 45ha đất nêu trên. Còn UBND huyện Vĩnh Linh đề nghị UBND tỉnh tiếp tục thu hồi, bàn giao bổ sung cho xã đủ 190ha như nghị quyết 29.

Lãng phí tài nguyên

Ông Lê Phước Giáo – Phó chi hội người cao tuổi, chi hội cựu chiến binh thôn Lê Xá, xã Vĩnh Sơn cho hay, việc chậm chia đất cho dân gây lãng phí rất lớn.

 Theo ông Giáo, mỗi ha rừng tràm tuổi đời 4 năm hiện nay có giá bán khoảng 80 triệu đồng, nhân với 156ha, số tiền thu được gần 12,5 tỷ đồng. Nếu được chia đất, trồng cây từ cuối năm 2019, đến nay là 2 năm, số tiền thu được trên lý thuyết hơn 6 tỷ đồng. Rất tiếc, điều đó không xảy ra.

"Đảng, Nhà nước đang đẩy mạnh chống tham ô, lãng phí. Chúng tôi mong rằng việc lãng phí tài nguyên đất ở Vĩnh Sơn sẽ sớm được soi xét, xử lý nghiêm" – một người dân Vĩnh Sơn nói.

Chủ tịch UBND xã Vĩnh Sơn Thân Trọng Dũng cho hay, ngoài 156ha đất nêu trên, 9 năm nay địa phương còn vướng mắc 318ha đất khiến nhân dân vô cùng bức xúc.

Theo đó, trước nhu cầu cần đất canh tác, sản xuất của nhân dân, ngày 3/8/2012, UBND tỉnh Quảng Trị đã thu hồi 318ha đất của Cty Bến Hải (diện tích này được UBND tỉnh cấp cho công ty vào năm 2008) giao cho xã Vĩnh Sơn quản lý để có phương án bố trí cho dân.

Sau khi tiếp nhận, UBND xã rà soát thì phát hiện trong 318ha được giao có đến 119,9ha đất đã có chủ sử dụng từ rất lâu, có người đã sử dụng từ năm 1991; còn lại phần lớn là đất khe, suối manh mún khó canh tác, hành lang đường mòn Hồ Chí Minh, đất ranh giới giữa các tuyến đường điện cao thế, đất chưa quy chủ; thậm chí còn có đất nhà ở, đất vườn của dân, đất nằm trong đường giao thông…

Ông Dũng cho biết, với hiện trạng đất phức tạp như trên, UBND xã không thể tiếp nhận để bố trí cho nhân dân sản xuất.

Theo ông Dũng, UBND xã mong muốn UBND tỉnh sớm thu hồi đất (ít nhất là 156ha đất sạch đã bàn giao sơ bộ) từ Cty Bến Hải giao cho xã, sớm phê duyệt phương án sử dụng đất để UBND xã có thể giao đất cho nhân dân canh tác, sử dụng, tránh lãng phí, khiếu kiện, lấn chiếm như hiện nay.

Trao đổi với Dân Việt, ông Hà Sỹ Đồng – Phó Chủ tịch Thường trực UBND tỉnh Quảng Trị cho biết, UBND tỉnh chưa có quyết định giao 156ha đất cho xã Vĩnh Sơn quản lý. Bởi, bên sẽ nhận quản lý đất là chính quyền địa phương gồm UBND huyện Vĩnh Linh, UBND xã Vĩnh Sơn và bên đang sử dụng đất là Cty Bến Hải chưa có phương án quản lý, sử dụng đất (cụ thể là sử dụng diện tích đất được giao/diện tích đất còn lại để làm gì, quản lý ra sao…) trình Sở TNMT Quảng Trị thẩm định, tham mưu UBND tỉnh ra quyết định.

45ha đất UBND tỉnh chấp thuận chủ trương cho Cty SGR xây dựng trang trại heo dựa trên tham mưu từ chính quyền địa phương, các sở, ban, ngành. Đây là chủ trương lớn của tỉnh nhằm khôi phục nền nông nghiệp, đặc biệt là ngành chăn nuôi sau dịch tả lợn Châu Phi. 

Tuy nhiên, trước những ý kiến trái chiều vừa qua, UBND tỉnh đã giao UBND huyện, các cơ quan chuyên môn kiểm tra, rà soát, tham mưu để đưa ra quyết định nhằm đảm bảo hài hoà lợi ích của nhân dân và doanh nghiệp.

Nói về 318ha nêu trên, ông Đồng cho biết, UBND tỉnh quyết định giao đất cho xã quản lý, nghĩa là có 2 việc cần quản lý, gồm quản lý địa giới hành chính và quản lý về sử dụng đất. Xã phải kiểm tra, rà soát, căn cứ vào hiện trạng thực tế diện tích đất được giao để có phương án sử dụng đúng quy định. 

Ví dụ, diện tích nào đã có chủ sử dụng phù hợp với luật pháp thì tiến hành cấp đất, diện tích nào bị xâm lấn, sử dụng sai mục đích… thì phải thu hồi để cấp cho người dân theo đúng tiêu chí, quy định. Hoặc xã có thể sử dụng đất đó để giao cho hợp tác xã tổ chức sản xuất…