Tổng Bí thư đầu tiên của Đảng, sắc sảo về lý luận, sáng ngời về phẩm chất cách mạng

Hôm nay tròn 120 năm Ngày sinh của Tổng Bí thư Trần Phú (1/5/1904 -1/5/2024). Đồng chí Trần Phú sinh tại thôn An Thổ, xã An Dân, huyện Tuy An, tỉnh Phú Yên trong một gia đình nhà Nho giàu lòng yêu nước; nguyên quán xã Tùng Ảnh, huyện Đức Thọ, tỉnh Hà Tĩnh.

Từ năm 1918 - 1922, Đồng chí theo học tại Trường Quốc học Huế. Tháng 6/1922, đỗ đầu kỳ thi Thành chung ở Trường Quốc học Huế, được bổ nhiệm làm giáo viên Trường Tiểu học Cao Xuân Dục ở Vinh (Nghệ An). Giữa năm 1925, đồng chí Trần Phú gia nhập Hội Phục Việt (sau đổi tên thành Hội Hưng Nam và Tân Việt Cách mạng Đảng), tổ chức của những trí thức yêu nước. Tháng 9/1925, đồng chí Trần Phú sang Lào để vận động cách mạng.

Hôm nay tròn 120 năm Ngày sinh Tổng Bí thư Trần Phú. Ảnh VOV

Năm 1926, Đồng chí tham gia phong trào đấu tranh đòi thực dân Pháp trả lại tự do cho nhà yêu nước Phan Bội Châu, tổ chức lễ truy điệu Phan Chu Trinh, mở lớp dạy chữ quốc ngữ.Tháng 6/1926, Hội Phục Việt cử Trần Phú và một số hội viên sang Quảng Châu (Trung Quốc), tham gia lớp huấn luyện chính trị khóa 2 do Lãnh tụ Nguyễn Ái Quốc trực tiếp giảng dạy và được kết nạp vào Hội Việt Nam cách mạng Thanh niên; tháng 10/1926, đồng chí được kết nạp vào Thanh niên Cộng sản Đoàn, được Tổng bộ Thanh niên phân công về Trung Kỳ xây dựng và phát triển cơ sở Hội.

Đầu tháng 1/1927, đồng chí Trần Phú trở lại Quảng Châu. Tại đây, Đồng chí được Lãnh tụ Nguyễn Ái Quốc cử sang Liên Xô học tại Trường đại học Phương Đông.Tháng 11/1929, sau khi tốt nghiệp Đại học Phương Đông, Đồng chí nhận chỉ thị của Quốc tế Cộng sản, bí mật lên tàu đi Lêningrát (nay là Xanh Pêtécbua) bắt đầu hành trình về nước hoạt động.

Ngày 8/2/1930, Đồng chí về đến Sài Gòn, ít ngày sau Đồng chí sang Hồng Kông và gặp được Lãnh tụ Nguyễn Ái Quốc. Người đã giới thiệu đồng chí Trần Phú về tham gia hoạt động trong Ban Chấp ủy lâm thời (Ban Chấp hành Trung ương lâm thời).Tháng 4/1930, Đồng chí về đến Hải Phòng. Tháng 7/1930, Đồng chí được bổ sung vào Ban Chấp ủy lâm thời và được giao nhiệm vụ dự thảo Luận cương chính trị của Đảng. 

Tháng 10/1930, tại Hương Cảng (Trung Quốc) Hội nghị lần thứ nhất Ban Chấp hành Trung ương Đảng đã thảo luận và nhất trí thông qua Luận cương chính trị do đồng chí Trần Phú dự thảo. Hội nghị đã quyết định đổi tên Đảng Cộng sản Việt Nam thành Đảng Cộng sản Đông Dương. Tại Hội nghị này, đồng chí Trần Phú được bầu làm Tổng Bí thư đầu tiên của Đảng.

Trao đổi với Dân Việt, PGS –TS Nguyễn Trọng Phúc, nguyên Viện trưởng Viện Lịch sử Đảng (Học viện chính trị quốc gia Hồ Chí Minh) cho biết: Nghiên cứu về đồng chí Trần Phú có thể nói có hai phương diện rất nổi bật. Thứ nhất là phương diện lý luận, Đồng chí là người được đào tạo bản bài, được lãnh tụ Nguyễn Ái Quốc phát hiện sớm, đưa sang đào tạo ở Quảng Châu (Trung Quốc), sau đó gửi đi Liên Xô học Đại học Phương Đông.

"Đồng chí Trần Phú có trình độ lý luận sắc sảo. Lãnh tụ Nguyễn Ái Quốc đánh giá: "Đồng chí Trần Phú là người thông minh, hăng hái và cần cù". Trong quá trình hoạt động cách mạng, đồng chí Trần Phú đưa những lý luận tiếp thu được vào lãnh đạo cách mạng Việt Nam với những cống hiến quý báu, đặc biệt là Luận cương tháng 10/1930", PGS –TS Nguyễn Trọng Phúc nói.

Về phương diện thứ hai, theo PGS –TS Phúc, đồng chí Trần Phú là người Cộng sản kiên cường. "Có thể nói Tổng Bí thư Trần Phú mẫu mực về ý chí, nghị lực của người Cộng sản. Là tấm gương về sự rèn luyện phẩm chất đạo đức, ý chí nghị lực, đặc biệt là đức hy sinh, sẵn sàng hy sinh vì cách mạng. Có thể nói thời gian hoạt động không dài nhưng Đồng chí luôn thể hiện là tấm gương của người Cộng sản.

Năm 26 tuổi, đồng chí Trần Phú được bầu làm Tổng Bí thư, không lâu sau đó bị địch bắt ở Sài Gòn. Trước những thủ đoạn của kẻ thù, đồng chí Trần Phú đã nêu cao tấm gương sáng ngời về lòng trung thành tuyệt đối với Đảng và cách mạng, về tinh thần bất khuất, sự kiên cường trước kẻ thù. Ngày 6/9/1931, trước lúc hy sinh, Đồng chí vẫn nhắn gửi đồng chí, đồng bào lời nói bất hủ: "Hãy giữ vững chí khí chiến đấu".

Tạp chí Quốc tế Cộng sản (5/1932) nhấn mạnh: "Đồng chí Tổng Bí thư Trần Phú của chúng ta đã hy sinh, nhưng tên tuổi của đồng chí sẽ vĩnh viễn sống mãi trong lịch sử đấu tranh cách mạng của Đông Dương, cũng như sống mãi trong trái tim của những người lao động Đông Dương các thế hệ hôm nay và mai sau. Sự nghiệp cách mạng, lòng trung thành và thái độ bất khuất của đồng chí trong nhà tù đế quốc mãi mãi là tấm gương cho những người cộng sản ở tất cả các nước và nhất là cho những người cộng sản Đông Dương".

Chủ tịch Hồ Chí Minh khẳng định: "Đồng chí Tổng Bí thư Trần Phú là một người con ưu tú của Đảng và của Nhân dân, đã oanh liệt hy sinh cho cách mạng. Đồng chí và hàng trăm nghìn đồng chí khác đã đặt lợi ích của Đảng, của cách mạng, giai cấp, dân tộc lên trên hết, trước hết. Các đồng chí đó đã tin tưởng sâu sắc, chắc chắn vào lực lượng vĩ đại và tương lai vẻ vang của giai cấp và của dân tộc. Các đồng chí ấy đã vui vẻ hy sinh hết thảy, hy sinh cả tính mệnh mình cho Đảng, cho giai cấp, cho dân tộc. Các đồng chí ấy đã đem xương máu của mình vun tưới cho cây cách mạng. Máu đào của các liệt sĩ ấy đã làm cho lá cờ cách mạng thêm đỏ chói. Sự hy sinh của các liệt sĩ ấy đã chuẩn bị cho đất nước ta nở hoa độc lập, kết trái tự do. Tất cả chúng ta phải noi theo các gương anh dũng, gương chí công vô tư ấy, mới xứng đáng là người cách mạng".