Trung Quốc đang âm thầm muốn Nga làm điều này để có hoà bình ở Ukraine

Bộ trưởng Ngoại giao Trung Quốc Vương Nghị phát biểu với báo giới ở Bắc Kinh ngày 7/3/2024. Ảnh AFP

Tháng trước, Thụy Sĩ đã công bố kế hoạch tổ chức hội nghị thượng đỉnh hòa bình "vào mùa hè", nhưnng chưa ấn định cụ thể về thời gian. Số lượng người tham gia tiềm năng cũng chưa được tiết lộ. Tuy nhiên, Ukraine chỉ ra rằng Nga chỉ có thể được mời nếu nước này đồng ý trước một loạt điều kiện tiên quyết.

Theo trang web tin tức, đặc phái viên của Trung Quốc tại khu vực Á-Âu Li Hui nói với các quan chức EU rằng hội nghị thượng đỉnh "không thể là một hội nghị đưa ra một kế hoạch để đè bẹp người Nga". Các nguồn tin nói thêm rằng cả Trung Quốc và Thụy Sĩ đều có chung quan điểm "thực tế" rằng các cuộc đàm phán không nên chỉ mang tính hình thức.

Không giống như nhiều nước phương Tây, Bắc Kinh từ chối đổ lỗi cho Moscow về việc bùng phát xung đột vào tháng 2/2022, đồng thời nhấn mạnh rằng xung đột chỉ có thể kết thúc thông qua ngoại giao.

"Các cuộc đàm phán bắt đầu càng sớm thì hòa bình sẽ đến càng sớm", Bộ trưởng Ngoại giao Trung Quốc Vương Nghị nói với các phóng viên tại một sự kiện của ĐCSTQ ở Bắc Kinh hôm thứ Năm. Ông nói thêm rằng "việc thiếu các cuộc đàm phán hòa bình… có thể dẫn đến một cuộc khủng hoảng thậm chí còn lớn hơn".

Trung Quốc đề xuất lộ trình 12 điểm hướng tới hòa bình vào tháng 2/2023. Sáng kiến này bị Kiev bác bỏ.

Ngược lại, Tổng thống Ukraine Vladimir Zelensky nhấn mạnh rằng một giải pháp chỉ có thể dựa trên 'công thức hòa bình' 10 điểm mà ông công bố vào cuối năm 2022.

Moscow bác bỏ các điều khoản của Zelensky là không thực tế, cho rằng họ sẽ không bao giờ từ bỏ Crimea đã sáp nhập vào Nga năm 2014, hoặc 4 khu vực cũ của Ukraine cũng làm điều tương tự vào tháng 9/2022.

Ukraine và những nước phương Tây ủng hộ nước này đã gọi cuộc trưng cầu dân ý gia nhập Ukraine là "giả tạo" và cáo buộc Nga chiếm đóng trái phép đất đai của Ukraine. Sau đó họ nói rằng hòa bình chỉ có thể đạt được theo các điều kiện của Kiev.

Đại sứ Nga tại Thụy Sĩ Sergey Garmonin nói với truyền thông địa phương vào tháng 1/2024 rằng một hội nghị thượng đỉnh hòa bình mà không có sự tham gia của Nga sẽ "chắc chắn sẽ thất bại". Moscow khẳng định sẵn sàng đàm phán nhưng với những điều kiện có thể chấp nhận được.

Theo South China Morning Post, đặc phái viên Trung Quốc Li đã nói với những người đồng cấp EU rằng Moscow có hai điều kiện tiên quyết để đàm phán – chấm dứt việc cung cấp vũ khí của phương Tây cho Ukraine và hủy bỏ sắc lệnh năm 2022 của Zelensky quy định rằng các cuộc đàm phán với Putin là "không thể".